Monday, July 27, 2015

BCM PASTOR TE LEH AN NUPUITE CHUNGCHANG - 5

Tun inrinni khan Hnamdamna chanchinbu editor Pu CS Chawngchhuma Chawngthu nen biakhlatna hmangin kan inbia a. BCM pastor leh an nupuite chungchang facebook group thenkhata a rawn ziah te leh a comment thenkhatah ama reputation tana thalo thei nia ka hriat ka hrilh a.

Zawhna pakhat min zawh chu, "He'ng BCM pastor te leh an nupuite zingah hian in chhungte an awm em?" tih a ni.

Hman deuhva Pu Lalthanhawla'n insawisak hnam kan ni a tih te kha min ti hrechhuak a. Pu Chhuma'n he'ng pastorte leh an nupui te zingah kan chhungte an awm leh awm loh min zawt hi a mak ka ti lutuk lo. A chhan chu Chief Minister in a hnam anga kan nihna dik a rawn sawi hian a sawichiang viauin ka lo hria.

Mi thenkhat chuan hemi chungchanga thil ka han ziah ve te hi an chhungte nih vangah an lo ngai a. Mahse chumi lam chuan ka ngaihtuahnaah hian hmun a luah lo. Ka hriat chinah kan chhungte an awm tlat lo.

Hemi issue ah hian chhungte an nih vang emaw tan lam kan neih vanga ngaihdan siam kan nih chuan a dik lovanga. Ngaihdan kan siamna tur zawk chu thil nihna (fact) ah a ni zawk tur a ni.

Fact No.1 - BCM Assembly in ro a rel diklo

Rorelna hi a diklo thei a. Kohhran history kan en chuan kohhranin diklo taka ro a rel hmuh tur a tam. Entirna han sawi ta ila. 1616 khan Roman Catholic hotu ber Pope Paul V chuan scientist Galileo-a kawmin he khawvel hian ni a hel a ni tih ngaihdan thar chu bansan tur leh sawi tawh lo turin warning a pe a. Khatih hun lai khan science thiamna a la hniam a. Ni hian khawvel hel zawka ngaihdan a awm a, chumi nilo ngaihdan dik zawk rawn tichhuaktute kha kohhranin a khap hmiah mai a ni. Kohhran hi a chhunga cheng famkimlo mihring tho kan nih avangin ro kan han rel changin tha tawk lo mai nilovin diklo hulhual a awm thei thin a ni. Mihring kan ni miau a.

Mizoram Presbyterian Kohhran pawh hian pastor tur san zawng a bithliah tawh a. Pastor hna thawka Pathian rawngbawl tum pakhat pawh Synod rorelna in pastor san zawng tur a tih a tlin loh avanga pastor ni ta lo a awm.

BCM pawhin Chanchin Tha hrilhna nena inzawmna nei hlei thei lo Hydel Project buaipui turin ro kan rel tawh a. Kan tih tur a nilo tih leh kan tlin lo a ni tih kan chian avangin kan sawizui tawh lo. Assembly meuhvin lo rel a ni a. A bawhzuitu ten an tihhlawhtlin loh avang khan vawiin thlengin Pastoral Committee in an chungthu a ngaihtuah pastor pakhatmah an awm hriat a ni lo.

"Kum 2015 hnu lamah chuan Pastor/Minister nupuite chu Sorkar hna leh hnadang fulltime a thawh phal a ni lovang" tia 2008 BCM Assembly in a hma kum 2007 Pastoral Committee meeting No 116. Nov 28-29 thu agenda anga a pawm khan "Pathian ram a lo zauva, a lo ngheh a, a lo lan fiah deuh deuh theih nan tihpuitlin a tum a ni" tia BCM Constitution Bung 3-na ngei pawhin a lo sawi "Mi zawng zawng tana inremna kawng zawn te, mihring dikna (Fundamental Rights) humhalh" tih hi agenda thehluttu Pastoral Committee khan chiang taka sawilangin dan tlawhchhana sawihona hawng ta se Assembly palai te khan pastor rawngbawlna tihchak nana resolution siam an duh lain an nupui te hnathawh lo phalloh kha kan Constitution kalh bur a nihna leh court thleng se BCM-in mualpho taka thiamloh kan channa tur a ni tih an hria ang a. Kha agenda kha paih emaw a nih a rinawm.

BCM in thu kan neih miah lohnaah ro kan lo rel a. Chuvang chuan 2008 Assembly thurel 1.21 sub number 3-na kha chu rorelna diklo chiang tak a ni. A hnua khami tlawhchhana rorel awm zawng zawng pawh khan awmzia a nei lova. Tihtawp nghal zawk tur a ni.

Fact No.2 - Pastoral Committee in BCM Constitution kalhin ro a rel.

Nov 2014-a Pastoral Committee-in 2008 Assembly Thurel a bawhzui khan heti hian thu a rel a - "Assembly thurel hian he dan hman tan atang chuan Minister/Pastor/Pro.Pastor ten an nupuite sawrkar hna leh hna dang full time a thawkte an bantir theilo a nih chuan anmahni zawk chu chawl tura ngaih an ni. Hei hi Assembly 2008 thurelin a tum dan pawh a ni" tiin.

Kan Constitution leh Rules kan en chuan heti hian a inziak a -

"Assembly hi Mizoram Baptist Kohhran rorelna sang ber a nih avangin...a thu tihtluk chu Assembly hnuaia rorelna dangin a tidanglam thei lovang. Assembly chauhvin a hnuaia mite hi a thei ang:-

a) Kohhran pumpui kaihhruai nana Constitution leh Rules chi hrang hrang siam leh tihdanglam;

c) Hna hawn leh tihtawp;

n) Kohhran hnuaia hnathawh dan kalphung siam leh tihdanglam

o) Kohhran hnuaia thawktute Pension Dan siam leh tihdanglam"

2008 Assembly Thurel 1.21 ah hian "Assembly thurel hian he dan hman tan atang chuan Minister/Pastor/Pro.Pastor ten an nupuite sawrkar hna leh hna dang full time a thawkte an bantir theilo a nih chuan anmahni zawk chu chawl tura ngaih an ni" tih a chuang lova. Assembly hnuaia rorelna dang - Pastoral Committee - in 2014 a Assembly thu tihtluk a tidanglam hi BCM Constitution kalh chiang tak a ni bawk. A chhan chu Assembly thurel kan tidanglam miau a.

Tin, "hei hi Assembly 2008 thurelin a tum dan pawh a ni" tia Pastoral Committee-in kum 6 kaltaa Mizoram Baptist Kohhran rorelna sang ber-a Assembly palai zawng zawng ten telh tura an sawi rik loh, ziaka ngeia dah tura an nawr nilo, an "tum dan" nia sawi hi kum 6 hnuah ziakin a dah theih lohva. Kan dah a nih chuan Assembly thurel kan tidanglam chauh nilovin thu kan phuahbelh tihna a ni ang. Hetiang hi khawvel rorelna huangah chuan nise "dan pawngsualna" tia sawi a hlawh ang.

2007 Pastoral Committee-in pastor nupui te hna thawh phalloh tura Assembly Executive Committee kaltlanga Assembly agenda a putluh kha kan Constitution leh Indian Constitution enin diklo hulhual a. Pastor tam zawk kan neih theihnan "Pastor fate zinga mipa pakhat tal BD an zir tur a ni" tiin ro rel ta ila, ngaihtuah nawn pawh ngai lovin a diklo tih kan chiang ang chiahin 2008 Assembly Thurel 1.21 hi a diklova, bawhzui thianloh thurel a ni tih kan pawm nghal a ngai.

Bawhzui theihloh chu nilo, mahse pastor thenkhatin harsa an tih chu zuk leh hmuam lam hi a ni awm e. Vawiin thlengin kha Assembly thurel zawm tha lo te hi Pastoral Committee in an chungthu a rel kan la hre lo. Zuk leh hmuam tih ching te hian vawi lehkhatah an sim nghal mai thei lova. Harsa ti fe fe kan pastor te zingah pawh an awm thei a ni. Pastor pakhat chuan kha Assembly thurel kha zawm a han tum loh mai mai hmel khawp a, ualau deuhvin thingtlanga meizuk tangkaina te a sawi thin. Meizuk uarna bialah chuan thian kawmnan a lo tha pawh a ni mai thei. Hriselna lam chu thuhran ni se.

Kan kohhran hruaituten rorelna dika ro an rel loh chuan chhiatna kan hmabak ang a, Pathian ram a lo zauva, a lo ngheh a, a lo lan fiah deuh deuh theih na tur kawng a dal anga, pastor te rawngbawlna a lo chak zawk nana kan duhna genuine tak hi awmze neilo leh rah tha chhuak lovin a siam ang.Chhungte an nih leh nih loh lam emaw an hna ban tir leh ban tir loh lam nilovin kan rorelna diklo hi tih dik a tul vang zawkin kan kohhran hruaituten rorelna dika ro an rel hma chuan kohhran mipuiten an kaiza kan venna ni pahin he thu hi kan rawn sawi ve a ni e.

Kan kohhran rorel dan tur kan Constitution ngeiin a sawi tawh zawk rawn sawi chhawn leh hi inchirhthehna emaw Assembly rorel sawiselna lam a ni lova. Thil awmdan zirchianna a ni mah zawk. Puitling takin, inhaw lovin hemi chungchang hi kan ngaihtuah ho thei a ni. 

"BCM Pastor zawng zawng te hian an tih tur leh tih loh tur chin" an hriatchian theihnan Bible leh Constitution uluk taka an zir fo a ngai a. A bikin rorelnaah. Kan kohhran hruaitute phei chuan ro an relnaah an innghahna tur ber a ni ang. Chumi piaha rorel turin thuneihna pek an ni lo.