Thursday, September 11, 2014

2nd EMAIL SENT TO PU R.LALZIRLIANA, HOME MINISTER, GOVT.OF MIZORAM ON 8th SEPT 2014

Dear Pu Zira,

Sept 3 a rule of law kengkawh  tura ngenna, email hmanga ka rawn thawn che kha I staff te nena kan inbiakna atangin I chhiar ngei tura an pek thu che ka lo confirm a.
Aizawl police station a FIR ka thehluh atangin thla 3 a liam tawh a, SP pahnihin an muanpui hnua I hnena ka rawn zualkona pawh ni 5 lai a ni ta a. Hemi chungchangah hian I hnen atangin emaw I staff te hnen atang pawha thu ka dawn zui loh avangin ka ngenna hi police ten thla 3 an ngaihthah ang hian ngaihthah a ni em tih zawhna ka nei hial a ni.

Rule of Law palzutna chiang tak hi State Home Minister thuneihna pawhin a tih dik theih dawn loh chuan Constitutional authority sang zawk nei hnenah action la turin hmalakna siam ka tum a. Amaherawhchu, I hnena ka rawn ngenna che hi awmzia a nei dawn a nih chuan kan thatpui zawk hle ang.

Dan kenkawh a nih theihnana police te tihtur ti tura hma min laksak nghal turin ka ngen nawn leh duh che a. Ka ngenna che hi tunkar chhunga min tihhlawhtlin sak lo a nih chuan I constitutional duty ti lo I nihna angin State executive authority kengtu Governor hnenah ka thlen tur thu ka han hrilh nghal duh bawk che a ni.
Hriatchian duh emaw min hrilh duh I neih chuan ka email ah leh mobile phone ah biakpawh theih ka ni e.

Regards,
Laltanpuia Pachuau

1st EMAIL TO PU R.LALZIRLIANA, HOME MINISTER, GOVT.OF MIZORAM ON 3rd SEPT 2014

To,

The Home Minister,
Govt.of Mizoram

Subject: Police department danin a phut anga hma an lak loh avanga dan kengkawh tura ngenna

Ka pu,

Aizawl police station ah June 4 khan lehkha ka thehlut a. Ka lehkha thehluh chhan chu Chief Minister leh a nupui lanna thlalakah MLTP Act in a khap beer an inlai nia lang internet atanga ka hmuh vang a ni a. Dan bawhchhiatna ni a lang chu chhuichiang tur leh a tul anga hma la turin police te ka ngen a. Vawiin thlenga chhanna mumal a la awm loh avang leh hemi chungchanga police lam zawkin dan an zawmlohna te avang hian Police lam department enkawltu Minister i nihna angin dan kenkawh a nih theihnana hma min laksak turin ka rawn ngen duh che a ni.

June 4-a Aizawl police station-a lehkha leh Chief Minister te lannna thlalak thehluh a nih hnu atanga ni 4 na June 8 khan, khatih hunlaia Aizawl SP Pu L.R.Dingliana Sailo chuan PTI correspondent hnenah heti hian a hrilh thu report a ni a: "criminal case would not be registered as it would be impossible to prove that the chief minister and his wife, as alleged in the FIR and the accompanying photograph, were actually drinking beer. Such photographs can be doctored or edited on computer and it would be impossible to be used as evidence." A hnuaia internet link ah hian report kimchang a hmuh theih:


MLTP Act 1995, Chapter V-58a kan en chuan heti hian a inziak a: "Every offence punishable under this Act shall be cognizable”. Tin, Criminal Code of Procedure 1973, Section 154 a kan hmuh angin cognizable offence reng reng chu police station OC khan FIR a register tur thu pawh kan hmu a ni. FIR register leh register loh chungchanga inhnialna awm hi Supreme Court of India in "Lalita Kumari vrs Govt. of UP and others on 27th Feb 2012" (WRIT PETITION (CRIMINAL) NO.68 OF 2008) ruling a neih khan heti hian a sawi kan hmu a - 

111)  In view of the aforesaid discussion, we hold:
     i) Registration of FIR is mandatory under Section 154 of the Code,  if
        the information discloses commission of a cognizable offence and no
        preliminary inquiry is permissible in such a situation. "


Supreme Court in CrPC Sec 154 tlawhchhana police te tih tur a lo nemnghehna en hian MLTP Act bawhchhiatna ang chi - cognizable offence - hi preliminary inquiry pawh lak phal lo hialin FIR chu register ngei ngei tur a nih thu chiang takin kan hmu a ni.

June 27 khan, khatih hunlaia SP hnenah dan kenkawh a nih theih nana hma la tura ngenin email ka thawn a. A ni la lain a chhan letna ka dawng nghal a. SP(A) Letter No. CB/Misc/2014/51 Dated Aizawl, the 27th June, 2014. Amaherawhchu, SP chuan ka complaint thehluh chu FIR anga a register theih loh thu min hrilh a. A chhan nia a sawi pawh CrPC Sec 154 ang thlap a nih loh vang tih a ni. 

July 9 khan SP Pu Dinga chu telephone in thil awmzia zawtchiang turin ka bia a. FIR register theihlohna a tih point engemawzat min hrilh a. Chu'ng te chu:
1) CrPC Sec 154 hmanga FIR register tur chuan a thehluttu (keimah) kha police station ah ka awm a ngai
2) Zu kaihhnawih FIR chu "recovery" a tel loh chuan an register mai mai lo.
3) Thlalak kha computer hmangin tuemawin a siam chawp emaw a siam danglam a nih an ring.
4) Hetiang inquiry hian hun a duh.

Internet atanga ka hmuhchhuah chu kha thlalak kha April 21 zana lak a ni a. A lakna hmun pawh MLTP Act in a huam chin Aizawl khawpui chhung ngeia lak a ni. Tin, a la tu pawh police te hian an hrechhuak tawh a, vawi engemaw zat thu an zawtfiah tawh a ni tih ka finfiah bawk a ni. April 21 tuk khan kha thla latu leh an thian rualten facebook leh whatsapp vela kha thlalak lo thehdarh engemawzat hnenah thehdarh lo tur leh thlalak delete tur ten an ngen nasa a. Kei ngei pawh thla latu thian te zinga mi pakhatin min rawn be pawp a ni.

Kha thlalak a lo darhna ber pakhat chu facebook-a group pakhat Special Report-a tel, Lunglei tlangval S.L.Chhunga'n a ni a. Police te pawh hriattir an ni a. Amaherawhchu, vawiin thleng hian amah an la be pawp lo.

FIR chu Aizawl police station lama officer pakhat sawi danin SP level ah daih an khawih niin a sawi a. Chuvang chuan SP pawh ka be pawp a ni. June 8-a FIR register loh chhan kha Pu Hawla te nupain beer an in ngei a ni tih finfiah theih a nilo tih vang leh kha thlalak kha computer hmanga siamchawp te pawh a ni thei tih a ni a. Inquiry lak pawh a zawh hmaa FIR register theih loh thu police hotuin a sawi ta mai kha thil nihphung kalh niiin ka hria a. June 8 khan thlalak phuahchawp an nih leh nih loh police te'n an la finfiah si loh chuan SP in FIR register theihloh chhana a hman kha thil dik ni theiin a lang lo.  A hnu daiha kan inbiak pawhin inquiry an la la zo lo tiin min hrilh bawk si a.

SP thar Pu C.Laldina hnenah hemi chungchanga dan kengkawh turin August 4 khan email ka thawn a. Telephone in ka be bawk a. Kan inbiaknaah chuan hemi chungchang hi tharthawh a tum loh thu min hrilh a. Dan anga kalpui nilova ka hriat avangin danin police te a phut anga kalpui turin ka ngen nawn a. A lo enzui tur thu min hrilh. Engmah ka hriat zui loh avangin thu kal lam leh haw lam zawtin August 25 khan email ka thawn leh a. Chhanna ka hmuh loh tak zel avangin I hnenah ka rawn kal ta ngawt mai a ni.

Thlalaka a lan dan chuan kan ram sorkar hotu ber Pu Lalthanhawla hian MLTP Act in a khap tlat Foster's beer hi a in niin a lang a. Hemi chungchangah hian kan dan neih te ka enin Chief Minister laka FIR thehluh hi register lohna chhan tur awmin a lang lo. June 4-a lehkha thehluh kha vawiin ni thlengin inquiry an la la niin ka hria a, (chu pawh chu CrPC Sec 154 kalh niin a lang) SP hmasain thlalak siamdanglam nia a rin thu a sawi pawh vawiin ni thlengin finfiahna a la awm lova. Chief Minister te nupa hi tute emawniin tihmualpho tumin thlalak an lo siamchawp a nih phei chuan a siamtu hi chhuichhuah ngei tur zawk niin a lang. Tin, a thehdarhtu te zinga mi S.L.Chhunga pawh hi khawi atanga a neih nge tih zawhfiah a pawimawh hlein a rinawm. Police te chuan an la be pawp bawk si lo. 

August 3-ah khan i ina kalkhawm thuthar lakhawmtute hnenah, "...man ngam loh kan nei lo ang..." tia i sawi thu chanchinbu lamin an chhuah ka lo chhiar a. Tin, August 11-a Congress Bhavan-ah dan siam tawh te chu zawm a that thu te I sawi ka lo chhiar bawk a. Dan bawhchhia te chunga dan lekkawh ngam Home Minister ah rinna nasa tak ka nei a ni.

MLTP Act hnuaia dan bawhchhiatna pholang chiang tak thlalak tlawhchhana police ten hma an lak tur anga hma an laklohna hi dan bawhchhiatna lian tak a nih avang leh India ram Constitution Schedule 3 part 5 tlawhchhana thu I lo tiam ang ngeia dan chu laltir tur leh Home Minister thuneihna hmang turin ka ngen duh che a ni.

Ka beisei ber pakhat chu dan hmaah mi te leh mi lian an awm lo tih hi chiang taka tarlan a ni a. Chumi tihfiahnan chuan FIR thehluh hi register ngei a tulin a lang. Kan Chief Minister hian dan bawhchhiatna a lo nei lo a nih phei chuan an nupa mualpho taka tarlanna thlalak hi court lamin thutawp fel tak siam sak thuai se a tha hlein ka lo hria.

SP nena kan indawrna email te, Aizawl Police Station a lehkha leh thlalak ka thehluh te pawh I tangkaipui takin ka rawn thawn tel a che. Mizoramah ka awm loh avangin sawifiah ngai awma I hriat chuan biakpawh theihna email leh mobile phone number ka dahah hian biakpawh theih ka ni e.

I rintlak,
Laltanpuia Pachuau

Copy to:
1) The Aizawl Post
2) President, MJA
3) Vanglaini
4) PTI Principal Correspondent, Aizawl
5) Principal Correspondent, The Indian Express
6) Serchhip Times
7) Ralvengtu
8) President, CYMA
9) PRISM
10) Director General of Police, Govt.of Mizoram