Saturday, November 15, 2014

CHAWIMAWNA, AWARD LEH MISSION HNA

Zarkawt Local Council in Mizoram Chief Minister ni rei leh zing ber an veng chhung mi a nihnaa Pu Lalthanhawla an chawimawi khan, a nau Pu Lalthanzara pawh chawimawi tel ve law law phu in an hria a. An unauva an chawimawi kha kan hre theuh awm e. Zarkawt Local Council hotute zinga pakhatin a sawi dan chuan Pu Hawla an chawimawi chhan hi politics lama a tih that leh tih chhiat lam ai mahin Mizoram record a chuang reng tawh tur Mizoram Chief Minister hei leh chen ni thei an veng pa a nih vang a ni. 

A hnu deuhvah India rama missionary rilru pu Kristian intelkhawm pawl Evangelical Fellowship of India (EFI) chuan Pu Lalthanhawla chu chawimawina ropui tak mai Lifetime Achievement Award a hlan bawk a. EFI in he chawimawina a hlan chhan hi missionary leh Kristian langsar zualte chanchin internet-a tarlang thin pakhat Missionaries Of The World, Chennai, Tamil Nadu, chuan heti hian a ziak a: “The Evangelical Fellowship of India (EFI) has conferred a Lifetime Achievement Award on Mizoram Chief Minister Lal Thanhawla in recognition of his dedication to the service of Christian mission works on November 07, 2014

Pu Hawla hi faklo tu tam tak an awm a. An fakloh chhan pawh chhan dik (valid) tak tak a ni hlawm. Amaherawhchu Mizoram history-a hmun pawimawh tak a chan reng tawhna tur pakhat a awm a. Chu chu amah ngaisangtu leh ngaisanglotu ten an pawm loh theih loh Zoramin remna leh muanna kan neih theihnana hmanrua a nihna hi. Kan hnam history ah a chuang ve reng tawh dawn a, thangthar thil chik zawk ten rambuai chanchin leh Peace Accord te an rawn zir hunah Pu Hawla hming hi an lam tel zel tawh dawn a ni. Chulai chu, a ropui leh ropui loh lam thuhran ni se, a chhinchhiahtlak avangin Pu Hawla telna hi kan ngaihthah thei lovang. Amaherawhchu, Congress party in “lalthutthleng” kian anga ropui taka an sawi erawh hi chu side A chauh a nih vangin thudik kim (full facts) anga sawi theih niin a lang lo. Kan ngaihdan chu engpawh ni ta se, Zoramin remna leh muanna kan neih theihnan hmanruaah a tang a ni tih hi kan pawm tur niin a lang. A sawi uar deuh chuan Pathianin hmanruaah a hmang te pawh an ti thei ang.

Zarkawt Local Council in an vengpa Pu Hawla (leh a unaupa) an chawimawi khan Chief Minister ni rei ber a nihna zawnah veng rilruin an lawmpui a, chawimawi tlakah an ngai hial a. Peace Accord kan neih theihnana a thil tih kha thupui berah nei ta zawk se an chawimawina kha a chhinchhiah tlak lehzual ang.

EFI in Pu Hawla chawimawina a hlan khan Kristian mission (Chanchin Tha hrilhdarh) hnaa a inpekna vang niin ziahlan a ni a. Kan Chief Minister hian politics lama sulhnu a neih bakah hian Chanchin Tha thehdarhna lamah kawng hrang hrangin tha a lo thawh tawh tih EFI award atang hian kan ring thei ang. Award pek chhan hi amah tak missionary hna thawka penchhuak a nih loh avangin sum leh pai leh kawng danga a lo tel vena a nih a rinawm bawk a. Mission hna kal zelna tur hian inpe te an pawimawh em em a, a penchhuak te kal zel na turin sum leh pai a pawimawh hle bawk a ni. Sum leh pai lamah Pu Hawla hi a lo tang te a nih chuan Pathianin a inpekna a hman ngei a rinawm. Hman deuh pawh khan Mission Foundation Movement, Bawngkawn, Aizawl, missionary training zo pakhat chawmtu neilo chu Pu Hawla hian a chawm a. Missionary hna thawk duh, chawmtu neilo tan chuan thil lawmawm tak a ni ang.

Mission hna kan tih hi kohhran hrang hrangin kan pawm dan a inang lo hle. A then chuan thil tha tih hrim hrimah an ngai a. Kohhranin Pathian hminga rawngbawlna kan thawh tawh phawt chu mission hnaa ngai te pawh an awm. Mihringpui te dinhmun chawikanna hnathawh pawh mission hnaa ngai tam tak an awm a. A dikna chen a awm laiin Bible kan en chuan mission hna kan tih hi a dang hle.  Matthaia 28:18-20 a Lal Isua thusawi hi Thupek Ropui (The Great Commission) tih niin evangelical Kristian te chuan mission rawngbawl hna kan thawh chhan bulpui berah kan pawm a ni.

Tichuan, Isua chu an hnenah a lo kal a, anniho chu a bia a, “Lei leh vana thuneihna zawng zawng ka hnenah pek a ni tawh. Chutichuan kal ula, hnam tina mi zirtirahte siam ula, Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim hmingah chuan baptis ula, thu ka pek zawng zawng che u pawm turin zirtir rawh u. Tin, ngai teh u, kei kumkhuain, khawvel tawp thleng pawhin, inhnenah ka awm zel ang,” a ti a.

He hna hi tualchhung kohhran program ang nilovin Isua chhandamna, a la hre ngai miahlo ten an lo chan theih nana hna thawh a ni. A danglam bik em em a. Pathian Ram a lo thlen theihna tura hnathawh awm chhun a nih avangin chu hna thawka pen chhuak te chu Kohhran pawhin kan ngaipawimawh hle a ni.

Pu Lalthanhawla hian a hun tam zawk a hmanlohna lam – mission hna – hi a pawimawhzia a hria tih a thusawi atangin kan hre thei awm e.  Amaherawhchu, a rilru leh ngaihtuahna senna pui ber a ni lo tih pawh a lang chiang hle. Chief Minister PIO Pu Lalramliana Chawngte-in EFI award hlanna program-a Pu Hawla thusawi DIPR website-ah heti hian a tarlang a: “…Pathian ringtute hi tun hnaiah khawvel thlang lam ramah te nasa taka Kristianna a tlakhniam avangin missionary tam thei ang ber kan tirhchhuah pawimawh a tih thu uar takin a sawi bawk a ni.”

Khawthlang ramah Kristianna leh sakhuana hrim hrim a tlahniam nasa hle a. Australia ramah pawh hian an nu leh pa te Kristian ni si, anmahni pawh an nulat tlangval thlenga Kristian inti, mahse sakhuana leh Pathian hawisan hlauh an tam hle. An Prime Minister hlui pakhat Julia Gillard-i pawh a tleirawl laiin Baptist kohhran thalai pawlah a kul ataiin a tel thin a. Mahse, a hnuah chuan Pathian ringlovah a inchhal daih. Amaherawchu, sap ho hi kum za tam Kristianna in a lo chiah tawh an nih avangin Bible zirtirna leh values te hi an hnam nunphungah a bet tlat a. An khawtlang leh sorkar rorelnaah pawh thui tak a tel tlat a ni. 

An rilru puthmang hrim hrimah chuan a tlangpuiin mimal zalenna an dah sang a, mi khawsak danah an inrawlh tehchiam lo. An ram a hausa tlangpui a. Hna an thawk nasa bawk a, sum leh pai pawh an ngah tlangpui. Khawvel ram dang tlawh kual nuam an ti a, mahse chennan tak tak chuan an ram hi a nawm em avangin ram dang an ngai lem lo. Mipa leh mipa, hmeichhia leh hmeichhia inkawp an awm nawk a, an sorkar neih azirin chutiangte inneih theih dan te pawh an siam hial. Bible in a phalloh nupa inkar nilova mipat hmeichhiatna hman pawh mimal zalenna thila an ngaih avangin a tlangpuiin an pawisa lem lo. Tin, innei lova nupa anga khawsa dun pawh an thahnem. Kristian te erawh chuan an pawm lo hle thung. An nun a zalen a, an pi leh pu ten Bible zirtirna avanga khawtlang nuam an lo siam chu nuam an ti a. An hlut bawk a. Nunphung dang leh khawsak dan dang han tih thar tula hriatna a lian lo hle. Khawvel tehnaah chuan an thlen chin bak hi a awm lo a tih theih hial ang.

Chutiang hnam te zingah chuan keini hnam hnufual zawk te hi sakhuana thilah tlemte kan awm ve a. Sakhuana thil ni lem lovah erawh chuan a sang tel kan awm ve tawh thung. Pu Hawla tu te pahnih pawh khawvela Mizo ten kan ram ngaihsan ber USA leh a ram thenawm Canada ah an awm a. Tuna kan han sawi ang sap ho khawsak dan pawh hi an hrechiang ang, an ngaihven zawng a nih chuan.

Hnam leh hnam inlaichinnaah hian hnam hnufual zawk te hian a insawhnghet tawh zawk te hi kan chung en loh theihloh na chin a awm a.  A te zawk nihna rilru atang chuan tlukpui ni miah lo bula ngampa taka thil han tih hi thil awllo tak a ni, Zokhaw mite khawpuia mi neinung te bula an tlangnel lo thin ang hian.

Sap ho hian Mizote hi mission hna thawhpui atana an rin tawh chu an ring thei hle a. Amaherawhchu, anmahni aia hnam hnuaihnung fe zawk te hi Pathian Thu leh nun dan han hrilhlet tur chuan min beisei lem lo niin a lang. Pathianin a hnam anga min kohna a nih a rinawm loh bawk. A chhan chu an zinga rawngbawl turin an khawsak anga khawsak a tul a, kan mizia leh kohhran sum leh pai neih hian a tlin lo.

Hman kum khan Mizoram Chief Minister bawkin missionary nuai 1 tirh chhuah a sawi a. Lengzem chanchinbuah chipchiar takin missionary chutiang zat han tirhchhuah a harsat dan an rawn ziak a. A theihlohzia te pawh kan ti thei ang. Tunah kan Chief Minister in sap ho zinga missionary hna thawk turin a tam thei ang ber kan in tirhchhuah pawimawh a tih thu a sawi kan hre leh a. An thahnemngaihna chu a tha reng a, mahse kan pu te hian thil thleng miahlo tur an sawi a ni. Luka 18:27 tlawhchhana sawimam tum pawhin Pathian ruahmanna a nih loh avangin a theihna aiin a theihlohna a lian zawk ang.